Torsa-Torsa Ompu Dosi Raja Dohot Pultak Raja
SIMARMATA.or.id- Ompunta Dosi Raja mangalap boru Ompunta Boru Bungalom br. Malau. Dung hot ripe nasida sanga do tar leleng nasida tarpaima-ima di hasosorang ni dakdakna di bagas nasida.
Dung songoni lelengna sailaho ma Ompu Boru rap Ompu Doli manungkun tu angka na malo manungkun tu angka na malo i tu angka Datu Bolon dohot tu Sibaso Bolon na tar barita di luat i.
Ndang disarihon nasida lojana dohot angka maol ni dalan na siboluson nasida laho manungkunhon na laho sipatupaon nasida.
Marragam ma panuturion ni na malo na mangajari nasida di angka sipatupaon i. Nunga godang angka Datu Bolon na diontang nasida songon ni nang angka Sibaso pe.
Saluhut pandok ni Datu dohot sibasi u tung dioloi nasida do angka podana. Molo didok Datu i ingkon peleon di na martua adui… laho do nasida tusi pasahat peleanna.
Molo didok Datu i ingkon peleon marhite ogung sabangunan jala mamorot horbo tunggal na bolon sitingko tanduk ditonga ni alaman manigor dipasaut do i. Jala nunga pola piga-piga hali diulahon songon i.
Nang pe songoni lojana dihilala Ompunta Boru dohot Ompunta Doli sai marusaha do nasida mangelek-elek Debata asa dipatudu dalan manjalo hasasaout ni pangidoan nasida i, asa jumpang ni jinalahan jala dapot na niluluan situbu ni anak dohot situbu ni boru.
Adong ma dapot nasida sada boru sibaso na bolon na mangalehon ubat tu Ompu Boru. Diajari ma ramuan-ramuan ni ubat i ima patupahon Hare manang bubut. Laos dipaboa podana mandok uang dohot baoa mangalangsa, holan angka ina do na boi manggalang bubur on.
Dipabotohon Siboru Sibaso i ma muse alamatna mandok tu Ompu Boru. Saut do adong anakmu alai Amanta Debata ma na patupahon partubuna hombar tu lomo ni rohana. Mamungka sian i sai ringgas do Ompunta Boru laho patupahon hare i, hombar tu ramuan na pinodahon ni Sibaso na bolon i.
Mansai tabo do huroha hare i tarida sian panggalang ni Ompunta Boru, na sai mardordor do ro ijur ni Ompu Boru Paida-ida Ompu Doli. Alai ni i olo ma sipata disorohon Ompunta Doli marbunibuni manguji mandai hare i, andorang so diida Ompunta Boru. Mulai sian i gabe sai diorai Ompu Boru unang diallang Hare i, alai sai dialusi Ompunta Doli ma mandok ndang pola beha i ai bangko ni ubat do siallangon.
Dung manang piga-piga bulan nasida na sai rap manggalan Hare (bubur) i, lam tarida ma na lamba tamba mokmok ni Ompu Doli songon i nang Ompu Boru. Maraudut ma muse nang pangkilalaan ni Omput Doli on nunga songon na adong na muba sian hasomalan, tarjadi ma na so dung masa dipangkilalaan di pardagingon ni sahalak baoa.
Dapot ma tingki na hombar tu na binuhul ni na martua Debata di na sada ari rap tuat ma Omput Doli dohot Ompu Boru tu alaman i laho mamahan pinahan lobuna (babi dalu). Nunga diusehon indahan ni pinahanna i tu bagasan palangkana. Laho manambai do roha ni Ompu Doli on, hape tompu ma ndang binoto di alana, harat manang disarut pinahanna i ma butuhan ni Ompu Dosi Raja, jala marsaburan ma isi butuhana rage tu duru.
Di na songonI na masa i manigor ma diida Ompu Boru ma sada poso-poso tumatangis pek di lambung nu Ompu Dosi Raja. Hatop ma diabing Ompunta Boru Malau poso-poso i jala di boan ma tu jabu. Huhut dipatupa ma pandadangann, asa laos boi ibana mandadang songon hasomalan ni sada Ina na baru manubuhon ianakhonna.
Mangihuthon barita ni angka na tua-tua nang tu Ompu Boru pe masa ma halongangan. Dung na sai i torushon na mansusudu na laho mandadang i huhut marhohop mandahop poso-poso na imbaru tubu i asa tong-tong las daging ni poso-poso i.
Sai dipasomal-somal Ompu Boru ma patorushon poso-poso i mangalehon marbagot, marhite na songon i hombar tu basa-basa ni na marhuaso dor ma maraek par tarusan ni poso-poso i. Marhite i tong-tong ma hipas jala hatop tu balgana daging ni poso-poso i.
Dung na masa i Ompunta Dosi Raja di boan ma tu jabu, naung songon i mangae parsahiton na posi sala na hinarat ni pinahanna i. Diusahahon Ompu Boru ma mangalului angka pengubation anggiat boi malum jala sumuang pangkilalaan ni Ompunta Dosi Raja on.
Ganup angka na malo marusaha do patupa ubat tu Ompunta Doli on. Dung adong manang piga ari mamangke ubat i huroha ndang tartolong be, ai lam tu gogona do Ompu i morong-orong ala ni Hansitna pangkilalaonna.
Ala na i di jou ma Ompu Boru Malau rap dohot angka pamili Haha Anggina asa marpungu tu jolona. Laho pasahat tono dohot hata pasu-pasu tu pinomparna si pasahaton ni Ompu Boru Malau.
Ndang boi manang so jadi pinompar ni Dosi Raja mamahan babi dalu (babi jantan). Molo adong na mamahan babi dipasahat ma i tu angka boruna. Sai matorop maribur ma jala matangkang majuara. Sai torop pinompar ni anak jala torop manang pinompar ni boru. Sai horas-horas ma anakta si Pultak Raja gabe jolma ma marsangap jala ma martua horas.
Ndang pola sadia leleng na i marujung ma ngoluna dikubur ma ibana di parharean di huta Pardosi Huta Toruan.
Lam simbur magodang ma si Pultak Raja na pinarmudu-mudu ni Ompu boru Malau. Lam tu balgana ma dagingna jala matoras ma nang parrohaonna. Denggan muse do marpangalaho na si tong-tong manjalo ajar dohot poda sian Ompunta Boru. Tangkas muse Pultak Raja diajari asa lam diantusi taringot tu paradaton dohot uhum na masa di halak Batak. Ingkon tangkas somba marhula-hula, manat mardongan tubu huhut muse elek marboru jala mangulahon dame dohot ruhut na marsihaholongan maradophon saluhut dongan jolma.
Bagas do i diparrohahon si Pultak Raja marhite angka pangalahona siganup ari di bagasan ngoluna.
Dung matoras dagingna jala tang umurna magodang disuru Ompunta Boru ma ibana asa hot mardongan saripe. Saut ma ibana mardongan saripe mangalap boru Limbong boru ni raja i marga Limbong Sihole sian Limbong. Dihagogok ni angka tingki di basa-basahon Tuhanta do di Ompunta Si Pultak Raja tolu anak baoa ima:
- Ompu Tuan Ijuk na mangalap boru Manurung sian Sihotang.
- Ompu Tuan Rudang mangalap boru Butarbutar sian Gaol.
- Ompu Tuan Sibodil mangalap boru Sinaga sian Urat.
Ompunta on mangula angka ulahonna be, jadi hatop do nasida gabe jala mamora di tonga-tonga ni bagasna be, godang do arta nang angka pinahanna pe, isara ni horbo, lombu, nang hoda manjampal di angka ladang na bidang i di luat Simarmata.
- Ompu Tuan Ijuk dipungka ma hutana margoar Lumban Dorbi.
- Ompu Tuan Rudang dipungka ma hutana margoar Lumban Batu.
- Ompu Tuan Sibodil dipungka ma hutana margoar Lumban Huta Gorat.
Dung maringan nasida di angka huta na pinungkanai jumpang do di nasida totop ni angka pinompar na marsangap jala na martua. Dapot do nang sigabe ni na ni ula jala sinur ni angka na pinahan dohot hatorop on di hajolmaon.