Budaya dan TaromboKegiatan DPP Simarmata

Turi-Turian Ompung Gotong Namargoar Patinangnang/Battenangnang i Marjandi Pamatang

Medan, SIMARMATA.or.id – Ia Ompung Battenangnang laho ma handor huta samosir hu daerah simalungun, mamakke sada sampan pakon holeni nasabolak ni anduri, mandipari bah toba ai, tolu hali gayuh do ibaen oppung on, das ma sampan on i dipar.

Par dalanan na ilakkah kon oppung on ai ma parlobe hu tanoh karo, jaman ijai terjadi parporangan kerajaan raja pasai handor Aceh hu tanah Karo, halani kalah sidea, roh ma raja parhuta ai mangindo tolong bani oppung Battenangnang, gelah ibantu ma sidea, dukkussi ibantu oppung on halak karo, kalah ma pasukan kerajaan Pasai, halani lang sosok pambaenan ni raja na i Karo ai bani oppung Battenangnang, itadikkon oppung on ma hutai mardalan hu daerah Simalungun, ibagas pardalanan, marsaran ma oppung on i tombak-tombak, halani udan, uhur mu, mase ulang mosap, hundul ma i sada lubang (na dong ibuan oppung on ai ma gupak i tangan) seng dokah oppung Battenangnang hundul, lubang ai margeser pakkon mittor ibondut babah ni lubang ai ma oppung Battenangnang on, dukkusi das ma oppung on itongahni boltok lubang ai, halani oppung on lang ra tading ijai, mittor itobak pakkon isayat oppung Battenangnang ma dingding ni, hudarat ma daroh, tambah isayat oppung on ma roh bolakni mase boi oppung Battenangnang hudarat, dukkusi oppung on hudarat i idah ma hapeni upar do (kiok) na baggal, jadi ma ia pangihut ni oppung Battenangnang.

Ibagas pardalanan, juppah oppung Battenangnang hum bani sada inang-inang, ijai ma ia tading, ibantu oppung on ma ia makkorjahon haganupan horja-horja ni jumani.

Anggo makkorja oppung on, iboan inang-inang ai ma indahan bani ham, asal mangan lalap hurang indahan mu ai agepe tanggorhon ulaki, nai ma lalap sadokah tading ham irumah ni, ibagas uhur ni parrumah ai, lang pala naha gogoh mangan, halani gogoh do horja pakkon ma bahat hasil ni pakkorjaanni.

Sada waktu, roh ma uhur ni oppung Battenangnang laho manadikkon huta ai, isukkon ma inang-inang ai, Amboru, au laho manuhurhu handor huta on, songon upah ni gogoh ku baen ham ma bakku mase hu buan, ro nini inang-inang on, ” dear ma ai pa, anggo nai, sadia na boi tarbuan mu buan ma ganupan mase dong bokal mu idalan, ro nini uhur ni oppung Battenangnang on, ulang manian sonai alusni amboru on, marulak ulak ma i sukkun oppung on bere ham ma bagian ku, marulak ulak homa inang-inang-inangon mangatahon sadia na tarboanmu boan ma.

Halani domma iklas uhur amboru on uhur ni oppung Battenangnang, ipapulungni ma hayu bahat, ibahen ma sada hobon nabaggal, sanggah ibahen oppung on hobon na baggal, tartawama inang-inang on bani oppung on, ikatahonni, mambahen aha do hoi pati nangnang, halani maningun podas solesai hobon ai, seng pala ipatugah oppung on laho hu ja ibahen.

Dukkussi solesai hubon nabaggal on, isukkon oppung Battenangnang ma humani, ” amboru, i jama nalaho boananku songon nalaho bagian ku, ro ma amboru on makkatahon. ” naha do ho patinangnang domma hu katahon lalap, boan ma nasadia tarbuan mu, dukkusi ikatahonni sonai, itadikkon inang-inang on ma oppung on, laho ia hu juma, dop laho ia hu juma, iakkati oppung Battenangnang ma haganupan omei pakkon galuh, kalapa hu bagas hobon ai, seng dong na tading irumah ai, baru i akkat ham ma hobon ai manadikkon huta ai.

Sanggah laho oppung Battenangnang handor rumah ai, isukkun parhuta ai ma, mase i akkat ho pati nangnang ganupan isi ni rumah amboru in, ro nini oppung on, domma ibere amboru ai, sadia tarbuanmu, boan ma haganupan, dukkussi iboge parhuta ai sonai ikatahon oppung on, laho ma parhuta patugahkon bani inang-inang ai, domma i akkat si pati nangnang haganupan na adong ibagas rumah mu, mittor mulak ma inang-inang on pakkon marlittun ia manjuppahi oppung Battenangnang, ro ma ia makkatahon, mase iakkat ho ganupan pati nangnang isi ni rumah kin, ro oppung on makatahon, ham makkatahon amboru, akkat ma sadia naboi tarbuan mu, sonaima oppung on mardalan torus, sambil dong i idah ham lote/pidong habang, soppat do humani itakkap ham.

Ibagas pardalanan i daerah Simalungun parbatasan tanah Karo pakkon Deli Serdang, juppah ma sada huta, ijai ma oppung Battenangnang tading, halani pada masa ai humani kerajaan Deli pabolakkon kekuasaan hu daerah pegunungan, tarjadi ma ijai parporangan.

I idah raja parhuta ai do oppung patinangnang halak nabaggal pakkon na gogoh anjanah halak na bujur, isukkun ma oppung on, RAJA Gunung Mariah/Tarigan Margana, ise do ho ambia ro hu hutanami on, musuh do ho atek hasoman, halani hanami i bagas hasusahan dope sonari on, roh ma oppung patinang nang patugah on, goran ku si pati nangnang, au handor samosir marga SIMARMATA ma au, mandarami goluh hu huta nassiam, halani i hut nami seng jenges hasil ni suan suanan.

Isukkun RAJA GUNUNG MARIAH ma, masuk marga aha do SIMARMATA on anggo i Simalungun, ro ma oppungn on makkatahon, niombah ni opung raja PARNA do hanami, RAJA GUNUNG MARIAH, anggo nai ijon si Saragih do ho hapeni.

Jadi onma hupangindo bam ambia, bantu ma hanami marporang mallawan pasukan kerajaan Deli ai, halani dop roh dohorni si dea hu huta nami on, anggo kalah hanami das ma holi si dea hu bah toba ai, ro ma oppung on makkatahon, dear ma pangindoan mu ai,tapi maningun marjanji do hita mase ra au marlakkah.

Raja Gunung Mariah baen ma, aha pe na ipindo ho, ai ma na hu bere, asal ma ulang ro halak par Deli ai jadi raja ben nami. Dukkusi sosok parbualan ai bani oppung on, ibuan ma hobon oppung on hu sada inganan na agak daoh handor huta ai, i dilo ma ma kiok/upar ai manjaga, upar, ahu laho marporang ma, husuruh ho manjaga hobon on, ulang itakko halak isina.

Dukkussi ikatahon opung on sonai, mittor ililit kiok/upar on ma hobon ai ganupan, jadi lang taridah be hobon ai, laho ma oppung on hu parporangan, lang sadia dokah oppung on i parporangan, roh ma panakko laho mambuat hobon ai, halak na lang laho marporang, i idah sidea ma inganan ni hobon ai, seng hobon na i idah ni, tapi kiok/upar na baggal do, lari ma sidea janah ikatahon panakko ai ma bani parhuta, ianggo si Saragih dongdo kiok ni nabaggal manjaga hartani, ibagas par porangan ai, monang ma oppung Battenangnang mangalahkon tentara raja Deli, mulak ma hu Huta Gunung Mariah, ipukkah ma parjanjian pakkon Raja Gunung Mariah.

Nini Raja Gunung Mariah, pukkah ma Huta Saragih bani hutanami on, ija nuhur mu marhuta, baen ma hutamu humbani keturunan mu patar haduan, pakkon ho ma jadi panukkunan humbani hanami (pangulu).

Dukkussi sonai keputusan ni raja ai, ipukkah ma huta na parlobe, ai ma margoran MARJANDI PAMATANG, baru martambah ma humani huta ipukkah oppun gon, ai ma MARJANDI BATU, MARJANDI BALOK, MARJANDI SONANG, MARJANDI TONGAH, MARJANDI SORDANG, on ma huta inganan ni ni ombah oppung on.

Ibagas mandalani hagoluhan siapari, martambah-tambah ma niombah oppung on, sada ari, laho ma oppung on mandarami ikan bah na itoruh ni pittu angin, ijai i idah ma sada lobang na baggal, halani bahat idah ikan ijai, masuk ma oppung on mar honong hu bagas, ate mar piga arian ma ibagas, ihuta pe daram-daram ma ni ombah ni oppung on, domma daoh ham i bagas lubang ai manakkapi ikan ai, lalap ma itakkapi ham, halani hurang tali sorot sorot ni ikan ai, itoktok ma urat ni hayu,i anggoh kam ma urat ni hayu ai, hape dop ma ham das i daerah tanah Karo. (HALANI HAYU AI DONG I TANAH KARO DASSA, GORANNI HAYU INGUL ), mulak ma ham marhonong, dukkussi das ibabah ni gua ai, dopma tutup batu babah ni gua ai, i buat oppung on ma gupak na, ibolah ma batu ai, lang bolah batu ai, dokah ma oppung on ibagas bah ai sampe lang sadar,Ia i huta domma daram-daram anak ni oppung on, isukkun anak ni oppung on ma par huta, ija do i idah ham amang hu, roh nini par huta , i bah pittu angin ai do ongga i idah hanami mandarami ikan, laho ma ni ombah oppung on hu bah pintu angin, i idah ni ma goa ai domma tartutup, biasana lang ijai batu ai, i gulingkon ni ombah oppung on ma batu ai hu sunge mulaki.

Dukkussi guling batu ai, i idah ni ma oppung on domma lang sadar i bagas goa bah ai, pakkon ikan pe na bahat ai domma busuk haganupan, ibuan niom bah oppung on ma hu huta, i baen ma iatas para para oppung on mase milas, hudarat angin na itonton mu, ipagoluh ma api itoruh mar piga piga ari, baru ma mulak sadar oppung on.

Dukkossi sadar oppung on, patar ni ai, laho ma humani oppung on manjuppahi batu ai hu bah pintu angin mambuan gupak mu ai, sambil itagil oppung on batu ai ikatahon ma, APALA BATU SONON PE LANG TAR BOLAH MU, langsung ma bolah batu ai……,

PATINANGNANG/BATTENANGNANG. haganupan turi turian on, cerita batu bolah, ijon ma hinan haganupan boru Saragih Simarmata mandoding pakkon manortor anggo laho mandilo udan i batu bolah on, das naterahir masa ni amborukku .(tahun 2010 marujung goluh amboru marumur 95 tahun). turi turian harajaon i gunung mariah, dukkussi roh jaman belanda seng dong be hapanguluan, imarjandi ma ibaen pusat pemerintahan, Kantor Camat, Kantor Polisi, Kantor Koramil pakkon na legan.

Ango tulan tulan ni oppung si PATI NANGNANG pakkon oppu ni namar goaran TARE RAJA domma i akkat hu goritan, tapi anak ni si PATI NANGNANG ai amang ni si tare raja lang i akkat tulan tulan ni, songon pangindoanni, itoruh ni hayu nabaggal ai pe ia, isamping ni goritan ai. tapi naha ma ikatahon, maningun lang taridah be tulan tulang oppung si PATI NANGNANG, MAGO MA IA HANDOR GORITAN, ia anggo par na ibotoh makkatahon, mulak do ia ia lop panjaga goa bah pintu angin ai, ai do mase anggo dong mar pangindoan hum bani oppung gotong PATINANGNANG na hinan, i bahen i atas batu bolah ai.

(DAS HUSADARI ON SENG PAK HALAK MARGURO GURO HU DAERAH BATU BOLAH AI, ANGGO APPIT KIRI NI AI, SO NARI DOMMA IBAEN TEM PAT REKREASI OLEH PEMERINTAH.

Sumber: Jamili Saragih Simarmata Generasi ke-7 dari Ompung Bantenangnang di Marjandi Pamatang.

Janner Simarmata

Dr. Janner Simarmata, S.T., M.Kom. (C.SP., C.BMC., C.DMP., C.PI., C.PKIR., C.SF., C.PDM., C.SEM., C.COM., C.SI., C.SY., C.STMI INT'l., CBPA., C.WI.) Humas DPP Punguan Pomparan Ompu Simataraja Raja Simarmata Dohot Boruna Se Indonesia, di mana sebelumnya adalah Ketua Bidang Infokom DPP diperiode kepengurusan tahun 2008-2012, 2012-2016 dan 2016-2023. Dia juga yang mengelola website SIMARMATA.OR.ID sejak tahun 2008-2022, kini diangkat menjadi Dewan Pakar DPP.

Artikel terkait

Back to top button